03 stycznia 2025
Dieta cukrzycowa. Co jeść przy cukrzycy?
Cukrzyca to choroba przewlekła, która nieleczona stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia. W Polsce boryka się z nią ponad trzy miliony osób, a statystyki ciągle rosną. Zaliczana jest do schorzeń metabolicznych, które wywołują groźne w skutkach zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Szczególnym problemem jest hiperglikemia, czyli zbyt wysoki poziom cukru we krwi. Jest to stan, który zwiększa ryzyko uszkodzenia serca, naczyń krwionośnych, nerek. Zbilansowana dieta cukrzycowa ma wiele zalet, które zachęcają do wypróbowania tego modelu żywieniowego.
Czego dowiesz się z artykułu?
W tym artykule znajdziesz najważniejsze zasady diety cukrzycowej. Specjalistyczny sposób żywienia może złagodzić objawy choroby, a nawet przyczynić się do poprawy wyników. Prawidłowo skomponowane posiłki dobroczynnie oddziałują na samopoczucie. Istnieje grupa produktów wspomagających stabilizację stężenia glukozy we krwi. Z tego wpisu dowiesz się również, czego nie powinni jeść diabetycy.
Dla kogo dieta cukrzycowa?
Cukrzycowa dieta dedykowana jest osobom z każdą odmianą choroby. Cukrzyca typu 1 (cukrzyca insulinozależna) powoduje uszkodzenie komórek trzustki, które odpowiadają za produkcję insuliny. Najczęściej jest diagnozowana już w wieku dziecięcym. Cukrzyca typu 2 spowodowana jest zaburzeniami działania insuliny w tkankach. Głównym objawem są wahania poziomu cukru we krwi. Odmiana ta może wystąpić w każdym wieku, ponieważ wpływ na rozwój choroby mają nie tylko czynniki genetyczne, ale także środowiskowe. Na uwagę zasługuje fakt, że chorzy na cukrzycę typu 2 stanowią aż 80-90% wszystkich diabetyków.
Podstawowe zasady diety cukrzycowej
Jak wspomniano, cukrzycowa dieta ma na celu ustabilizowanie stężenia glukozy we krwi. Odpowiednio zbilansowane posiłki obniżają ryzyko wystąpienia hiperglikemii (zbyt wysokiego stężenia glukozy) oraz hipoglikemii (zbyt niskiego stężenia glukozy). Kluczową rolę odgrywa więc świadomy dobór produktów spożywczych. Coraz więcej osób decyduje się skorzystać z gotowego cateringu dietetycznego, którzy przygotowywany jest przez wyspecjalizowanych dietetyków.
1. Optymalna zawartość węglowodanów
Cukrzycowa dieta powinna zostać dobrana w sposób indywidualny. Istotną kwestią jest ilość spożywanych węglowodanów. Osoby zmagające się z cukrzycą typu 2 chwalą sobie dietę o niskim indeksie glikemicznym. To przede wszystkim posiłki przygotowane w oparciu o produkty, które nie wywołują nagłych skoków stężenia glukozy w organizmie. Niskie IG oznacza powolne trawienie i wchłanianie cukru, co jest korzystne dla diabetyków. Należy jednak zaznaczyć, że opisywany sposób żywienia nie jest polecany cukrzykom typu 1. Alternatywą jest dieta niskowęglowodanowa (low carb) lub ketogeniczna. W obu przypadkach ogranicza się ilość spożywanych węglowodanów.
2. Posiłki bogate w zdrowe tłuszcze
Dieta cukrzycowa - co wolno, a co nie? Wskazane są posiłki o wysokiej zawartości tłuszczów. Mogłoby się wydawać, że nie sprzyjają one utrzymaniu smukłej sylwetki, jednak nie jest to prawdą. Priorytetem jest wybór zdrowych i wartościowych produktów. Mowa tutaj o m.in. chudym mięsie, rybach, awokado. Lepiej unikać tłuszczy nasyconych oraz trans, ponieważ mogą one stanowić zbędne obciążenie dla organizmu. Zbilansowany jadłospis wymaga właściwej proporcji poszczególnych składników odżywczych.
3. Błonnik usprawniający trawienie
Zasady diety cukrzycowej nie są skomplikowane, więc szybko można przywyknąć do zdrowych nawyków żywieniowych. Najlepiej, by posiłki były bogate w błonnik. Odpowiada on za utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi, a także usprawnia trawienie. Przyspiesza działanie układu pokarmowego, co umożliwia sprawniejsze usuwanie toksyn oraz szkodliwych produktów przemiany materii. To ważna wiadomość dla osób odchudzających się, które marzą o redukcji wagi.
4. Odpowiednie źródła białka
Cukrzycowa dieta powinna dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Rekomendowane jest utrzymanie proporcji 50% białka pochodzenia zwierzęcego i 50% białka pochodzenia roślinnego. Trzeba mieć świadomość, że białko bierze udział we wszystkich reakcjach organizmu. Ponadto dostarcza ono energii niezbędnej do funkcjonowania. W skrajnych sytuacjach jest ono wykorzystywane do produkcji glukozy. Diabetycy powinni wybierać produkty z wysoką zawartością białka i z niską zawartością węglowodanów. Znakomitym przykładem jest m.in. chudy nabiał, drób, cielęcina, ryby, jaja.
5. Regularnie spożywane posiłki
Znajomość zasad diety cukrzycowej znacząco ułatwia kontrolę nad chorobą. Systematyczne jedzenie ogranicza ryzyko niespodziewanych wahań stężenia glukozy we krwi. Warto spożywać około 5-6 posiłków (w zależności od dziennego zapotrzebowania kalorycznego) co 3-4 godziny. W ten sposób można zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia napadów głodu. Regularność pozytywnie oddziałuje na ośrodek sytości w mózgu, dzięki czemu bez niepotrzebnego wysiłku można wytrwać przy zdrowych nawykach żywieniowych.
Cukrzycowa dieta - co jeść?
Znasz już najważniejsze zasady diety cukrzycowej. Diabetycy powinni wprowadzić do swojego menu, takie produkty, jak np.:
- warzywa o niskiej zawartości węglowodanów (m.in. pomidory, papryka, kalafior, szpinak, sałata, brokuły, cukinia, marchew, fasolka szparagowa),
- owoce o niskiej zawartości węglowodanów (m.in. jabłka, truskawki, gruszki, kiwi, maliny, cytrusy),
- rośliny strączkowe (m.in. groch, fasola, ciecierzyca),
- chude mięso,
- ryby,
- jaja,
- odtłuszczony nabiał,
- tłuszcze roślinne (m.in. oliwa z oliwek, siemię lniane, awokado),
- produkty pełnoziarniste (m.in. ryż, kasze, pieczywo, makaron).
Cukrzycowa dieta nie musi wiązać się z licznymi ograniczeniami. Priorytetem jest utrzymanie właściwej proporcji składników odżywczych. Dla diabetyków szczególne zagrożenie stanowią węglowodany, które rozregulowują pracę całego organizmu. Powodują gwałtowny wzrost i szybki spadek stężenia glukozy we krwi, co wiąże się z pogorszeniem samopoczucia. Cukrzycy powinni unikać nie tylko cukrów prostych, ale również przetworzonej żywności, dań typu instant, produktów o wysokim IG, alkoholu.